ΓΥΡΙΖΕ ΓΛΥΚΑ Ο ΚΟΣΜΟΣ της Κούλας Αδαλόγλου

Ζέστη. Πολλή ζέστη. Τη βλέπεις, ένα διάφανο χαμηλό σύννεφο. Καθόμαστε και οι τρεις μέσα στο σπίτι, η γιαγιά, η μαμά κι εγώ. Οι δυο τους με τις κομπιναιζόν, εγώ με φανελάκι και βρακί, μικρή, του δημοτικού. Έτσι, να περάσει η δύσκολη ώρα του μεσημεριού, μέχρι να φυσήξει το πρώτο αεράκι, με τον ερχομό του απογεύματος. Ο πατέρας λείπει, είναι μάλλον στο θείο, μαζεύουν ροδάκινα, έτσι άκουσα, στο κτήμα. Δύσκολο πράγμα να μαζεύεις ροδάκινα, είπε η μητέρα, και μάλιστα μ’ αυτή τη ζέστη, κολλάει όλο το χνούδι πάνω σου, και ανατρίχιασε, και ελπίζω τώρα να είναι σε καμιά σκιά. Νωρίς το απόγευμα ακούστηκε η φωνή του παγωτατζή και χαρήκαμε όλες και πιο πολύ εγώ. Παγωτό χωνάκι, καλό παγωτό. Ο δρόμος χωματόδρομος, τα πόδια του όλο σκόνη, αλλά η φωνή του δυνατή και δροσερή, μέσα στην κάψα, ο πιο αγαπημένος περαστικός. Σε λίγο τα τρία χωνάκια στα χέρια μας, από δυο μπάλες, εγώ φράουλα και σοκολάτα, η γιαγιά και η μαμά βανίλια και σοκολάτα, καλά θυμάμαι. 

Το αεράκι φύσηξε και έδωσε λες το σύνθημα ν’ ανοίξουν πόρτες και παράθυρα. Οι γριές και οι μικρότερες βγήκαν έξω με τις καρέκλες τους, για δροσιά και κουβέντα, αφού πρώτα ράντισε η καθεμιά το χώμα μπροστά στο σπίτι της, να κατακαθίσει η σκόνη. Έτσι γινόταν κάθε βράδυ. Η κυρα Κατίνα είχε πεζούλι δίπλα από την είσοδο του γαλακτοπωλείου τους. 

Αυτή έστρωνε την κουρελού και βολευόταν, μαζί με μερικές άλλες που προτιμούσαν την κοντινή παρέα, έγερναν τα κεφάλια τους και κουτσομπόλευαν χαμηλόφωνα. Εμείς τα μικρά φασαρίζαμε τρέχοντας εκεί γύρω και όταν μας έβαζαν τις φωνές καθόμασταν σε καρεκλάκια και σκαμνάκια και στήναμε αυτί σε όσα έλεγαν. Όπως για την Αννούλα, αυτήν έπιασαν να κουβεντιάζουν απόψε, που γυρνούσε όταν είχε πέσει για καλά το βράδυ, με τσαντούλα στον καρπό και τακουνάκι, από το πεζοδρόμιο να μη λερωθεί και μην κοιτάτε που ήρθε μόνη, πιο κάτω την αφήνει ο λεγάμενος και, ναι, τον είδαμε και μείς το φαντάρο, έφευγε προς τα κάτω την ώρα που παίζαμε κρυφτό, είπε η μαρτυριάρα από μας, κι εγώ της τράβηξα μια τσιμπιά, γιατί μου άρεζε η Αννούλα, ήταν όμορφη, μύριζε ωραία και είχε μακριά μαλλιά, τέτοια ήθελα να έχω κι εγώ όταν μεγάλωνα. 

Το άλλο πρωί έπιασε μια βροχή μπουρίνι, λιγόστεψε η ζέστη, έβαλε η μαμά να σιδερώσει, με την κομπιναιζόν πάλι, κι η γιαγιά ετοίμαζε φρούτα για μαρμελάδα, αλλά αυτή όχι με την κομπιναιζόν, με φουστάνι και με ποδιά, για να μη λερωθεί, και ζεστάθηκε κι είχε αναψοκοκκινίσει. Ο μπαμπάς πάλι έλειπε, δεν πήγε όμως στο κτήμα, πήγε με μια παρέα να μιλήσουν για κάτι που το έλεγαν απεργία και εγώ δεν έπρεπε να πω τίποτα σε κανέναν, πάλι για ροδάκινα να έλεγα. Γύρισε μετά το μεσημέρι και χαμογελούσε, είναι χαρούμενος ο μπαμπάς είπα στη μαμά, χαρούμενος ή απελπισμένος, έτσι μου απάντησε και δεν το κατάλαβα, αλλά το θυμάμαι επειδή μου έκανε εντύπωση.

Το βράδυ έπεσε μαλακό και πήγαμε όλοι μαζί στο εξοχικόν οικογενειακόν κέντρον «Ο Παράδεισος». Πήραμε λεμονάδες και πάστες αμυγδάλου. Είχε και ορχήστρα. Έπαιξε ένα βαλς, ο πατέρας με πήρε να χορέψουμε. Δε μου άρεσε που όλο χόρευε με τη μαμά. Με πήρε και έσκυβε για να τον φτάνω. Ψηλός ο μπαμπάς, και η μαμά με ένα φόρεμα γαλάζιο σαν τα μάτια της, χαμογελούσε η γιαγιά, ενθουσιασμένη που χόρευα, γυρίζαμε, γύριζα, γύριζα στις στροφές του βαλς, γύριζε γλυκά ο κόσμος, ο κόσμος που μπορεί να είναι τόσο όμορφος, αν η ζωή σταματούσε σε εκείνη τη στιγμή… 

από τη συλλογή«Βγήκε ένας ήλιος χλωμός», 

Εισαγωγικό, εκδ. Ταξιδευτής, 2012

Ο άοκνος εργάτης στην Προστασία Μνημείων, καθηγητής Μανόλης Κορρές

Τυχεροί όσοι υπήρξαν μαθητές του. Ο άριστος Δάσκαλος, αυτός που εμπνέει. 

Μια σύντομη αναδρομή με εικόνες από την ζωή και το έργο του Μανόλη Κορρέ που πραγματοποίησε ο Εκδοτικός Οίκος Μέλισσα, με αφορμή την παρουσίαση του Τιμητικού Τόμου στο Μουσείο της Ακρόπολης, την Τετάρτη 22 Ιουνίου 2016. 

"Κεντώντας" στην Ακρόπολη

https://vimeo.com/172528857

Μουσική: Jean Michel Jarre, "En attendant Cousteau"

διαβάζουμε Αρχοντούλα Διαβάτη

«…γιατί επύρωνε θείος Ιούλιος μήνας»

Με την κάρτα του ενδοδοντικού διέσχισε την Τσιμισκή και άρχισε να κοιτάει τους αριθμούς απέναντι στην Αγίας Σοφίας. Εδώ ήταν, στο ΜΕΓΑΡΟ ΔΙΟΝΥΣΙΑ. Χρόνια περνούσε απέξω και δεν έτυχε να διαβάσει το όνομα, ψηλά στην είσοδο.

     

Στα Διονύσια, μια μπαρόκ είσοδο θυμάται, είχαν έρθει μαθήτριες με τη Λουκία να δουν τη ΒΙΡΙΔΙΑΝΑ του Μπουνιουέλ – δούλευε ταξιθέτης ο Πάνος εδώ. Απ’ όλη την ταινία θυμόταν μόνο τη σκηνή με το γλέντι στο μακρινάρι τραπέζι –Μυστικό Δείπνο που η ξεδοντιάρα ζητιάνα μέσα σε γέλια και ξεφαντώματα είχε σηκώσει το φουστάνι της να βγάλει φωτογραφία την ομήγυρη-το ασανσέρ σταμάτησε στον πέμπτο. Χτύπησε και μπήκε στο δροσερό προθάλαμο -πίνακες στους τοίχους- ο γιατρός δεν είχε έρθει ακόμα, θα έμενε να τον περιμένει μια ωρίτσα ή θα έκαμνε καμιά βόλτα.

      Βόλτα, σίγουρα. Βγήκε πάλι μέσα στον αστραφτερό καύσωνα -τα πεζοδρόμια πάνω κάτω αχνίζοντας γεμάτα γυναίκες και κορίτσια που είχαν δώσει ραντεβού στον εαυτό τους, να χαζέψουν τις εκπτώσεις. Πέρασε την Τσιμισκή κουνώντας το κεφάλι δεξιά κι αριστερά, γνέφοντας «όχι» σε προνομιακές προτάσεις για αδυνάτισμα, σπα ή διακοπές, τσαλακώνοντας αδιάβαστα τα φυλλάδια που μοίραζαν φιλότιμα νεαρά κορίτσια -γωνία Καρόλου Ντίλ.

    Στην Αριστοτέλους μπήκε στο βιβλιοπωλείο και ζήτησε τη ΜΑΙΤΕΝΑ -΄Απαιχτες νούμερο 2. Κάθισε στο βάθος στο τραπεζάκι και άρχισε να μελετάει χαμογελώντας τα σκίτσα της ανατροπής που είχε γεννήσει το πενάκι της δαιμόνιας Αργεντινής σκιτσογράφου. Ώστε έτσι ήταν και οι άλλες γυναίκες. Γι’ αυτό λένε πως ήμαστε ξεχωριστή φυλή, αδύνατη η συνεννόηση με το άλλο φύλο. Όταν γύρισε σπίτι μετά τον οδοντίατρο, περασμένες δύο, έφαγε πρόχειρα και κάθισε μπρος στο κομπιούτερ. Τι να διαβάσει κανείς το καλοκαίρι. Τα βιβλία ίσως που μάζεψε ολόκληρη τη χρονιά μετά από κριτικές και βιβλιοπαρουσιάσεις, το θερινό τεύχος των περιοδικών ή κλασική λογοτεχνία σαν καλό παιδί. Όμως όχι. Ήθελε την ελευθερία της. Να διαβάσει καναδυό καινούργιους τίτλους που ανακάλυψε μόνη της- τη νέα έκδοση του Μπαρτ, ημερολόγιο πένθους για παράδειγμα, ή απλά να βάλει σε τάξη τη βιβλιοθήκη της- πάει κι αγοράζει βιβλία που έχει ήδη και τά’ χει για χαμένα - ΣΙΛΒΕΡ ΑΛΕΡΤ - ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥ - ΚΑΛΕΣΤΕ ΤΩΡΑ - στην πιο καίρια στιγμή της τηλεοπτικής ευωχίας, μέρα ή νύχτα με τις αστυνομικές σειρές από κανάλι σε κανάλι-ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΕΤΕ - ΚΑΛΕΣΤΕ ΤΩΡΑ ΣΤΗ ΓΡΑΜΜΗ ΖΩΗΣ Η ΣΤΗΝ ΑΜΕΣΗ ΔΡΑΣΗ - Βλέπεις Ζωή είναι αυτό που συμβαίνει όταν εσύ περί άλλα τυρβάζεις.

Ο νέος Μπαρτ και ο παλιός Μπαρτ-ασύγκριτα ενδιαφέρων στα ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΡΩΤΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ που της είχε χαρίσει παλιά η Νίκη. Σηκώνεται να ψάξει στη βιβλιοθήκη το παλιό αγαπημένο βιβλίο. Αδύνατον να το βρει, να δει τις παλιές της υπογραμμίσεις, το αστέρι που βάζει όταν αναγνωρίζει σε κάποιες αράδες κάτι που έχει ανακαλύψει και η ίδια. Δεν το βρίσκει. Βρίσκει άλλα βιβλία -της έρχεται να τα χαιρετήσει σαν παλιούς γνωστούς- χρόνια είχε να τα ξεφυλλίσει. Την περίμεναν εκεί αναπνέοντας με υπομονή μερικές φορές με τον τίτλο ανάποδα βαλμένο, σε λάθος ράφι: έλληνες με έλληνες, ποίηση με ποίηση περιοδικά με περιοδικά -ξένη πεζογραφία- ελληνική πεζογραφία- σε ξεχωριστό ράφι τα πολύ καινούργια αδιάβαστα βιβλία, αυτή ήταν η στοιχειώδης κατάταξη στη βιβλιοθήκη της.

Θυμάται κανένα απόσπασμα ερωτικού λόγου; Ερωτευόμαστε σχεδόν καθ’ υπόδειξιν. Κάποιος-σε ανύποπτο χρόνο- σου μιλάει ενθουσιασμένος για κάποιον άλλο. Κι εσύ «αγοράζεις» και την κατάλληλη στιγμή, σαν έτοιμος από καιρό, αυτόν, τον περί ού ο λόγος πας κι ερωτεύεσαι.

ΦΕΥΓΩ ΑΛΛΑ ΘΑ ΞΑΝΑΡΘΩ,
από εκδόσεις Νησίδες 2014

Ο συνταγματάρχης στην αιώρα

   Χρειάζεστε μετρητά τώρα; Αγοράζουμε χρυσά και ασημένια κοσμήματα στις καλύτερες τιμές της αγοράς. Τα αρπαχτικά είχαν απλώσει τα χέρια τους και χαμογελούσαν προς το μέρος του. Σας επισκεπτόμαστε στο χώρο σας. Μετρητά γρήγορα, εύκολα και με απόλυτη εχεμύθεια. Cash now. Cash now. Cash now. 

  Ενεχυροδανειστήριο και στη γειτονιά τους, δυο μάλιστα. Διαφημίζονταν με όμορφα στιλπνά τρικάκια – μια κοπέλα με χαμογελαστά μάτια και μια δεσμίδα χαρτονομίσματα των πενήντα ευρώ στα χέρια να ανοίγουν σε μια πολλά υποσχόμενη βεντάλια. Όνειρο ήταν ή εφιάλτης; Θυμήθηκε το έγκλημα του Ρασκόλνικοφ και το κοινωνικό έργο του. Ναι, εφιάλτης ήταν.

     Είχε μαζέψει σ’ ένα μαντίλι τους σταυρούς των παιδιών και τρία χρυσά δόντια της μάνας του, τα δαχτυλίδια του αρραβώνα τους και την αλυσίδα που της είχε χαρίσει μαζί και εκείνη την αρχαία Ζorki. Πουλούσε μαζί και το παλιό του πάθος για τη φωτογραφία, μαζί και την μαυρόασπρη εποποιία της νεότητάς του. Την προηγούμενη Δευτέρα τέτοιες πόρτες πάλι δεν είχε βγει να χτυπήσει αλλά μηδέν εις το πηλίκον. Πάρκαρε το μηχανάκι δίπλα στην Οσία Ξένη και έσπρωξε την τζαμόπορτα απέναντι. Στο ισόγειο ήτανε.

   Δεν υπήρχε ρευστότητα. Δεν υπήρχε τίποτε. Η σύνταξη που θα αργούσε ακόμα και οι λογαριασμοί που τρέχανε, η Μαρία τους άνεργη και ο Γιωργάκης, ο μόνος εργαζόμενος στην οικογένεια και δεν τους προλάβαινε. Άνοιγε καθημερινά το καθαριστήριο και έβγαζε μόνος του δουλεύοντας του σκοτωμού το οχτάωρο. Το διδακτορικό του μπορούσε προσωρινά να περιμένει.

     Καλημέρισε, ρώτησε, έδωσε, πήρε, βγήκε. Ήξερε, θα κερδοσκοπούσαν εις βάρος του. Το επιτόκιο του φάνηκε δυσανάλογα μεγάλο, αλλά και πάλι δεν ήταν σίγουρος. Είχε ανάγκη τα λεφτά, αυτό ήταν το μόνο σίγουρο. Πέρασε απέναντι το δρόμο και μπήκε στο Μαρινόπουλο.

    Η Μαρία, όταν γύρισε το κλειδί στην πόρτα άφησε το βιβλίο που διάβαζε στον καναπέ και σηκώθηκε να βάλει τραπέζι. Μέχρι να κόψει τη σαλάτα και να σερβίρει τη μακαρονάδα, μπήκε κι ο Γιωργάκης και σε απαρτία η οικογένεια κάθισαν να φάνε.

    Μετά η Μαρία πήγε στο κομπιούτερ και οι άντρες άναψαν τσιγάρο. Ο συνταγματάρχης δεν έχει κανέναν να του γράψει. Γκαμπριέλ Γκαρσία Μαρκές. Η μητέρα κάθισε στον καναπέ κι άρχισε να φυλλομετράει το βιβλίο.

   Μια ιστορία για την υπόκωφη βία της αδικίας. Η μητέρα διάβασε τη σελίδα που ήταν βαλμένη ως σελιδοδείκτης στη μέση του βιβλίου. Η Μαρία είχε κρατήσει σημειώσεις.

  Μια πόλη παρακμιακή, ο ηλικιωμένος συνταγματάρχης και η άρρωστη γυναίκα του, ορφανεμένοι από τον θάνατο του γιου τους, με έναν κόκορα που είναι ό,τι τους άφησε η πώληση μιας ραπτομηχανής, ζουν τη χαμοζωή τους, εξαθλιωμένοι, σχεδόν οριακά συγκεντρώνοντας χρήματα για το φαί και τα φάρμακα της ημέρας. Πάντως κάθε Παρασκευή ο συνταγματάρχης πηγαίνει στο λιμάνι περιμένοντας το ταχυδρομείο . Ένα γράμμα , ένα «ευχαριστώ» από την πατρίδα για την προσφορά του, μια σύνταξη που δεν έρχεται κι όλο μεταθέτει δονκιχωτικά παραπέρα την ελπίδα, τη ζωή τους την ίδια Ο διάλογος με τη γυναίκα του είναι ακριβώς ο διάλογος του ιδαλγού με τον Σάντσο Πάντσα. «Τι μπορούμε να κάνουμε αν δεν μπορέσουμε να πουλήσουμε τίποτα» επανέλαβε η γυναίκα « Έχουμε ακόμα σαράντα πέντε μέρες για ν’ αρχίσουμε να το σκεφτόμαστε αυτό», είπε ο συνταγματάρχης. «Και στο μεταξύ, τι θα τρώμε;».Ρώτησε κι άρπαξε το συνταγματάρχη από το γιακά της φανέλας. Τον τράνταξε με δύναμη «Πες μου τι θα τρώμε». Κι εκείνος αγνός, σαφής, ανίκητος, «ΣΚΑΤΑ», απάντησε. Όπως ο ΒΛΑΝΤΙΜΙΡ κι ο ΕΣΤΡΑΓΚΟΝ οι δυο κλόουν από το παράλογο θέατρο του Σάμουελ Μπέκετ –περιμένοντας τον ΓΚΟΝΤΟ– έτσι κι ο συνταγματάρχης ένα σύμβολο πια, μεταθέτει διαρκώς το θάνατο και κάτω από το υπνοβατικό φως και την αγωνία της κάθε μέρας μάχεται μέχρις εσχάτων. Τελειώνει η μια μέρα κι αρχίζει η άλλη. Απελπισία και διάψευση αλλά μέχρι τον τελευταίο σπασμό σαρκάζει μαχόμενος.

   Η μητέρα νύσταξε. Έβαλε το χαρτί στη θέση του και τράβηξε για το κρεβάτι της χαμογελώντας.

                                                                                                      γράφει η Αρχοντούλα Διαβάτη

"Με χίλιους τρόμους γενναίος" Ο Διαμαντής Αξιώτης γράφει δέκα εννέα διηγήματα- δορυφόρους του «φόβου».

Ο φόβος, πηγή έμπνευσης και στη λογοτεχνία.

«Οι ποιητές κατοικούν έξω απ’ τον φόβο. Κι όπως ο ήλιος φωτίζει απ’ ευθείας, κι εκείνοι: μιλούν απ’ ευθείας. Παλάμη δεν δύναται να τους κλείσει το στόμα, να δεσμεύσει το θείο τους πάθος.»

Ήξερε καλά τι έγραφε ο Νικηφόρος Βρεττάκος. Κι η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ το ίδιο, όταν έλεγε: «Αχ οι μυρωδιές του έρωτα

Απ’ τις γλάστρες-μασχάλες…

Αλλά και στο φόβο

Λιγοθυμάς με τη μουσική του πλανόδιου

Μην είναι η τελευταία της ακοής σου συνουσία.

Θέλω να γράψω ένα ποίημα

Για του φόβου την παντοδύναμη παρουσία».

Ο Καβαλιώτης συγγραφέας  Διαμαντής Αξιώτης αξιολόγησε την του φόβου «παντοδύναμη παρουσία», αρκετά χρόνια πριν από την έκδοση του καινούργιου του βιβλίου, την έκανε κύριο άξονα γύρω από τον οποίο στροβίλισε τις ιστορίες του, άλλοτε εμπνευσμένες από παραμύθια της Ανατολής κι άλλοτε από τον πλούτο των ελληνικών αρχαίων κειμένων, μα κι απ’ τους θησαυρούς της σύγχρονης ελληνικής πεζογραφίας. Ακόμη και «δάνεια» από αμερικανική λογοτεχνία μπορεί κανείς να συναντήσει. Είναι φανερό, άλλωστε, ότι η κάθε ιστορία του «ακουμπά» πάνω σε γνώσεις επίκτητες που αποκόμισε ύστερα από ενδελεχή μελέτη συγγραμμάτων με παρεμφερές θεμέλιο. Η φαντασία συνυφαίνεται με την πραγματικότητα κι ο μύθος ντύνεται επάξια με το άμφιο «ρεαλιστικός».

Το πρώτο που προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση στον αναγνώστη είναι το πολυτονικό σύστημα γραφής. Αξιοθαύμαστο στις μέρες μας, επειδή η πολυτονική ορθογραφία εξακολουθεί να έχει αξία προσφέροντας την ικανότητα ανάλυσης και σύνθεσης των λέξεων, καθώς και ένα πολιτιστικό σύνδεσμο με το παρελθόν, ανάμεσα σε άλλα πρακτικά και αισθητικά οφέλη . Πέραν αυτών είναι αδιάψευστος μάρτυρας της βαθιάς μόρφωσης του συγγραφέα, γεγονός που προσδίδει κύρος στο όνομα και το έργο, για τους νέους αναγνώστες, που δεν πρόλαβαν να γνωρίσουν τον Διαμαντή Αξιώτη μέσα από την πολύχρονη και πολυσχιδή παρουσία του στα ελληνικά γράμματα κι έρχονται για πρώτη φορά σε επαφή με δικό του βιβλίο.

Η δεύτερη ευχάριστη έκπληξη είναι η ποικιλία της θεματολογίας στις δέκα εννέα ιστορίες του. Από την αυτοχειρία απελπισμένου στρατιώτη, στην περιπέτεια λαθρομεταναστών εξ Αλβανίας, σαν άλλος Γκορίτσας, ο Αξιώτης, περιγράφει με κινηματογραφικό ρυθμό γεγονότα και καταστάσεις και «χτίζει» χαρακτήρες που κινούνται λες και τους ακολουθούν κάμερες κι όχι μάτια. Ακριβό δώρο η αυθόρμητη μετατροπή της πολυθρόνας του αναγνώστη σε κάθισμα σκοτεινής αίθουσας και η περιπλάνησή του μέσα στη ζωή του Ντουρίμ απ’ «Τα λάφυρα» – για παράδειγμα- ή να μένει κι αυτός στη στάση «Μπάτμαν» με την βασανισμένη Βενίσα ή να μοιράζεται την αγωνία, το άγχος, το χτυποκάρδι του Τσέχου Ζέλιεφ στο ταρτάν της άκαρπης αναμέτρησης, μέχρι να φτάσει στο τελευταίο ανατολίτικο παραμύθι, εκεί όπου ο συγγραφέας θα τον οδηγήσει σαν άλλος Dan Brown , με τρόπο συναρπαστικό , σε ήρεμες θάλασσες και γαλήνια ψυχή.

Μια τρίτη και σημαντική παράμετρο που θα αναγνωρίσει ο αναγνώστης στη γραφή του Αξιώτη είναι η πληθώρα εκφραστικών μέσων, η αφηγηματική τεχνική, κυρίως σε πρώτο πρόσωπο, τα επίθετα, οι παρομοιώσεις, οι μεταφορές, η ζωντανή ρέουσα γλώσσα, το ελκυστικό λεξιλόγιο, οι ποιητικές φράσεις, οι εξαίσιες εικόνες που μια και μόνη σειρά μπορεί να σχηματίσει, η εναλλαγή συναισθημάτων που προκαλούν και η πληθώρα υπερρεαλιστικών στοιχείων που γοητεύουν, συναρπάσουν, συγκινούν και «ταξιδεύουν».

Ο Διαμαντής Αξιώτης είναι συγγραφέας με γόνιμη φαντασία, με αίσθηση του βάρους των ενστίκτων στη συμπεριφορά, με ανησυχίες, έρωτες, συνεχείς προσηλώσεις και προβληματισμούς όσον αφορά στην ελληνική κοινωνία- να μη ξεχνάμε κα τις μυθιστορηματικές δράσεις στον τόπο του- αλλά και στην έννοια της εν γένει ανθρώπινης συλλογικότητας, θα μπορούσα δε να πω , ότι είναι μια ξεχωριστή περίπτωση λογοτέχνη, η οποία αντιστέκεται σε εύκολα σχήματα και κατηγοριοποιήσεις. Εάν δεχθούμε ότι η έννοια «ηθογράφος» σχετίζεται με εκείνον που εξετάζει τα εξωτερικά στοιχεία ενός φαινομένου και τις εκδηλώσεις μιας εσωτερικής κατάστασης, που υπερβαίνει τοπικά και χρονικά πλαίσια, τότε άνετα μπορούμε να χαρακτηρίσουμε το βιβλίο «Με χίλιους τρόμους γενναίος» και ηθογραφικό. Άλλωστε, το πολυσύνθετο περιεχόμενό του κινείται και με άξονα την ατομική περιπέτεια και πιο ειδικά την παθογένειά της σε σχέση και σύγκρουση με την κοινωνική νομοτέλεια. Υποθέτω ότι θαυμάζει, μεταξύ άλλων, τον νατουραλισμό ενός Ζολά. Συγκεκριμένα, ο νατουραλιστής συγγραφέας καταγγέλλει μέσα από το έργο του την κοινωνική εξαθλίωση και, γενικά, τις απαράδεκτες συνθήκες στις οποίες είναι αναγκασμένοι να ζουν οι περισσότεροι άνθρωποι. Όμως ο ίδιος, θα τολμήσω να πω, ότι τον εμπλούτισε με τη φροϋδική θεωρία για την ερωτική ορμή και την επιθυμία, δίνοντάς μας αυτά τα ιδιαίτερα διηγήματα, μικρά σε έκταση, τα οποία αντιμετωπίζουν την ανθρώπινη διαδρομή και μοίρα με τον τρόπο που της αξίζει: δηλαδή με βία, χιούμορ ή σαρκασμό αλλά και ερωτικό πάθος, μα και με δέος και, βεβαίως, με φόβο .

Θα κλείσω το σημείωμα - σχόλιό μου με την τελευταία φράση που διαβάζει ο αναγνώστης στο οπισθόφυλλο του βιβλίου: «ο συγγραφέας παρακολουθεί τους ήρωές του με τρυφερότητα, αλλά και λεπτή ειρωνεία να διεκδικούν, μολονότι δειλοί και άτολμοι, το δικαίωμα στη ζωή και να εξεγείρονται εντέλει «με χίλιους τρόμους γενναίοι».

γράφει ο Παύλος Λεμοντζής

αντιγραφή από Κ-Τύπος /καθημερινός τύπος της Καβάλας

αναδημοσίευση με την άδεια του αρθρογράφου

Μινωΐτες ! Το ανάκτορο της Κνωσσού

3D αναπαράσταση του Ανακτόρου του Μίνωα στην Κνωσσό

Προετοιμασία για την επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο που ανέδειξε ο sir Arthur Evans. Η Κνωσός εντοπίστηκε το 1878 από το Mίνωα Kαλοκαιρινό. Ο A. Evans άρχισε συστηματικές ανασκαφές το 1900, οι οποίες συνεχίστηκαν έως το 1931 με την ανακάλυψη του ανακτόρου, μεγάλου τμήματος της μινωικής πόλης και των νεκροταφείων. Έκτοτε συνεχίζονται οι ανασκαφές στην ευρύτερη περιοχή της Kνωσού από την Αγγλική Αρχαιολογική Σχολή και την ΚΓ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.

Τα τζιτζίκια σηματοδοτούν το καλοκαίρι

Πρόσκληση για ζευγάρωμα, αλλά και κύκνειο άσμα η μουσική των τζιτζικιών στην καλοκαιρινή εξοχή. Τα δύσμοιρα ζουν ως νύμφες μες το χώμα περί τα δεκαεπτά χρόνια και αν κατορθώσουν να γίνουν έντομα κάπου την Άνοιξη ζουν ίσα με το καλοκαίρι προσπαθώντας να συνβρεθούν με ένα ταίρι για αναπαραγωγικούς λόγους και μετά  την ηδονή να αφήσουν τον μάταιο κόσμο μας.

Η αρχή ενός ωριαίου  ντοκιμαντέρ για τα τζιτζίκια, που ξεκίνησε από το 2007 και ελπίζουν να έχουμε μια τελική έκδοση το καλοκαίρι του 2017, του σκηνοθέτη Samuel Orr με μουσική από το"Ardor"του Βρετανού  συνθέτη Dexter

 https://vimeo.com/66688653

Το κέντρο της Θεσσαλονίκης κατά την αρχαιότητα

Η εκπληκτική απεικόνιση του κέντρου της Θεσσαλονίκης κατά την αρχαιότητα

Εικονική περιήγηση στο Γαλεριανό Συγκρότημα:

Πώς ήταν η Καμάρα, η Ροτόντα, το Ανάκτορο και ο Ιππόδρομος τον 4ο-7ο αι. μ.Χ.

στον ιστότοπο

http://mpesvges.com/etsi-itan-to-kentro-tis-thessalonikis-kata-tin-archeotita/

Περιηγηθείτε στην Θεσσαλονίκη της ρωμαϊκή εποχής μέσα από το καταπληκτικό τριδιάστατο βίντεο του Βλ. Νεφίδη

Αρχαία Θεσσαλονίκη ~ 3D Αναπαράσταση (By Vladimiros Nefidis)

http://www.dailymotion.com/video/x3qmj9c_%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CE%B1-%CE%B8%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CE%BD%CE%AF%CE%BA%CE%B7-3d-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7-by-vladimiros-nefidis_school

Η ημερομηνία του Πάσχα σε ανατολική και δυτική εκκλησία

 Αστρονομία με διαθεματικές προεκτάσεις στην Ιστορία και τα Θρησκευτικά

Μερικά ιστορικά στοιχεία

Στην αρχαία Αίγυπτο γιόρταζαν το «Pesah» (Πάσχα), δηλαδή. τη διάβαση του Ήλιου από τον ισημερινό (με άλλα λόγια την εαρινή ισημερία). Από αυτούς πήραν το έθιμο του Πάσχα οι Εβραίοι μόνο που αυτοί το συνέδεσαν με τη διάβαση της Ερυθράς θάλασσας. Οι Χριστιανοί με τη σειρά τους με το Πάσχα γιορτάζουν την ανάσταση του Σωτήρα και τη διάβαση από το θάνατο στη ζωή. 

Έως την Α' Οικουμενική σύνοδο οι περισσότεροι Χριστιανοί γιόρταζαν το Πάσχα μαζί με τους Εβραίους. Η Α' Οικουμενική σύνοδος που έγινε στην Νίκαια της Βιθυνίας το 325 μ.Χ., η οποία λαμβάνοντας υπόψη ότι οι Εβραίοι εόρταζαν το Πάσχα κατά την ημέρα της Πανσελήνου που γινόταν μετά την εαρινή ισημερία και επειδή ο Χριστός αναστήθηκε μετά την εορτή του εβραϊκού Πάσχα, δηλαδή μετά την εαρινή Πανσέληνο, καθόρισε τον εξής κανόνα: 

"Το χριστιανικό Πάσχα πρέπει να εορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά την Πανσέληνο, μετά την εαρινή ισημερίας. Αν η πανσέληνος γίνει Κυριακή τότε το Πάσχα θα εορτάζεται την επόμενη Κυριακή."

 Αυτό έγινε για να μην συμπίπτει ποτέ το χριστιανικό με το εβραϊκό Πάσχα. 

Επειδή το Πάσχα συνδέεται με την εαρινή ισημερία και την Πανσέληνο υποχρεωτικά συνδέεται με τα ημερολόγια και την κίνηση του φεγγαριού. Η Α' Οικουμενική σύνοδος ανέθεσε στον Πατριάρχη της Αλεξάνδρειας, πόλη στην οποία άκμαζε η αστρονομία, να φροντίσει τον καθορισμό της ημερομηνίας του Πάσχα προσδιορίζοντας την Πανσέληνο μετά την εαρινή ισημερία. Αυτό έγινε τότε σύμφωνα με το Ιουλιανό ημερολόγιο (από τον Ιούλιο Καίσαρα) το οποίο ίσχυε εκείνη την εποχή και τον κύκλο του Μέντωνα (Αθηναίος μαθηματικός, αστρονόμος και μηχανικός) ο οποίος το 432 π.Χ. διατύπωσε την παρατήρηση ότι η σελήνη κάθε 19 χρόνια κάνει την ίδια ακριβώς κίνηση (κύκλος Μέντωνα).

Επειδή Ιουλιανό ημερολόγιο είχε ένα μικρό σφάλμα το 1582 μ.Χ. καθιερώθηκε νέο ημερολόγιο το οποίο ονομάστηκε Γρηγοριανό (από τον Πάπα Γρηγόριο ΙΓ’ ο οποίος πρωτοστάτησε για να δημιουργηθεί). Οι ορθόδοξοι Χριστιανοί, κυρίως από μίσος στον Πάπα, δεν δέχτηκαν την ρύθμιση αυτή και ορισμένοι (οι παλαιοημερολογίτες) συνεχίζουν κανονικά μέχρι σήμερα να χρησιμοποιούν το παλιό Όμως η Εκκλησία της Ελλάδας δέχθηκε το νέο ημερολόγιο στις 10 Μαρτίου 1924, ακολουθώντας την Ελληνική πολιτεία που το είχε αποδεχθεί το 1923, αλλά συνεχίζει να υπολογίζει την ημέρα του Πάσχα με το παλιό. Επειδή το ημερολόγιο αυτό έχει σήμερα ένα σφάλμα 13 ημερών η εαρινή ισημερία υπολογίζεται 13 μέρες μετά την πραγματική (21 Μαρτίου) δηλαδή στις 3 Απριλίου. Επίσης ένα μικρό λάθος 2,066 ωρών κάθε 19 έτη έχει υπολογιστεί σήμερα και στον κύκλο του Μέτωνα. Το σφάλμα αυτό συσσωρεύτηκε και τώρα έφτασε τις 5 μέρες περίπου. Επομένως η Ορθόδοξοι έχουν εαρινή ισημερία 13 μέρες αργότερα από την πραγματική και πανσέληνο 5 μέρες αργότερα από την πραγματική Οι δυτικοί έχουν διορθώσει αυτά τα δύο σφάλματα με αποτέλεσμα οι ημερομηνίες που εορτάζουν το Πάσχα να διαφέρουν κάποιες χρονιές από αυτές των Ορθοδόξων. 

Τρόπος υπολογισμού της ημερομηνίας του Πάσχα Ορθοδόξων και δυτικών

Με τον προσδιορισμό της ημερομηνίας του Πάσχα έχει ασχοληθεί και ο μεγάλος μαθηματικός Carl Friedrich Gauss (1777-1855). Παρακολουθήστε τον αλγόριθμο που πρότεινε ο Gauss για τον προσδιορισμό της ημερομηνία του Πάσχα. 

Ως παράδειγμα θα προσδιορίσουμε την ημερομηνία του φετινού Πάσχα Ορθοδόξων και δυτικών.

Πάσχα Ορθοδόξων

Για τον προσδιορισμό την ημερομηνίας του Πάσχα των ορθοδόξων, πρέπει να προσδιορίσουμε πέντε σταθερές που αντιστοιχούν στα αγγλικά γράμματα a, b, c, d και e. Οι τρεις πρώτες είναι το υπόλοιπο της διαίρεσης του έτους που θέλουμε να προσδιορίσουμε την ημερομηνία του Πάσχα δια των αριθμών 19 (κάθε 19 χρόνια έχουμε πανσέληνο την ίδια μέρα), 4 (κάθε 4 χρόνια ο Φεβρουάριος έχει 29 ημέρες δηλαδή το έτος είναι δίσεκτοι) και 7 (οι μέρες της εβδομάδας γιατί το Πάσχα είναι πάντα Κυριακή). Για το έτος 2016 έχουμε αντίστοιχα a=2, b=0 και c=0. 

Το d είναι το υπόλοιπο της διαίρεσης ενός αριθμού S1 δια 30 (όλοι οι μήνες υπολογίζονται με 30 μέρες). Το S1 υπολογίζεται από τον πολλαπλασιασμό του a επί 19 και προσθέτουμε τον αριθμό 16. Δηλαδή S1=2·19+16=54 και το υπόλοιπο τη διαίρεση του 54 δια 30 είναι d=24.

Το e είναι το υπόλοιπο της διαίρεσης ενός αριθμού S2 δια 7. Το S2 υπολογίζεται από τον τύπο 2b+4c+6d. Δηλαδή S2=2·0+4·0+6·24=144 και το υπόλοιπο τη διαίρεση του 144 δια 7 είναι e=4

Το άθροισμα d+e δηλαδή 24+4=28 μας δίνει τις μέρες μετά την εαρινή ισημερία που είναι η ημέρα του Πάσχα. Η ισημερία συμφωνεί με το παλιό (Ιουλιανό) ημερολόγιο είναι στις 3 Απριλίου. Άρα 3+28=31 και επειδή ο Απρίλιος έχει 30 ημέρες το Πάσχα του 2016 είναι 1 Μαΐου

Πάσχα δυτικών (Καθολικών και Προτεσταντών)

Σύμφωνα με τον Gauss για τον προσδιορισμό την ημερομηνίας του Πάσχα των δυτικών, οι σταθερές a, b, c είναι οι ίδιες. Δηλαδή για το έτος 2016 έχουμε αντίστοιχα a=2, b=0 και c=0. 

Για τον υπολογισμό του S1 προσθέτουμε τον αριθμό 24 αντί για τον αριθμό 16. Δηλαδή S1=2·19+24=62 και το υπόλοιπο τη διαίρεση του 62 δια 30 είναι d=2.

Για τον υπολογισμό του S2 προσθέτουμε και τον αριθμό 5. Δηλαδή S2=2·0+4·0+6·2+5=17 και το υπόλοιπο τη διαίρεση του 17 δια 7 είναι e=3

Το άθροισμα d+e δηλαδή 2+3=5 μας δίνει τις μέρες μετά την εαρινή ισημερία που είναι η ημέρα του Πάσχα. Η ισημερία συμφωνεί με το νέο (Γρηγοριανό) ημερολόγιο είναι στις 22 Μαρτίου. Άρα 22+5=27 δηλαδή το Πάσχα των δυτικών του 2016 είναι 27 Μαρτίου

Αν το άθροισμα d+e είναι μέχρι 9 τότε το Πάσχα είναι μέσα στον Μάρτιο διαφορετικά το Πάσχα είναι μέσα στον Απρίλιο. Αν το άθροισμα d+e ήταν 25 τότε 22+25=47 μείον τις 31 ημέρες του Μαρτίου το Πάσχα θα ήταν 16 Απριλίου.

Πόσες μέρες διαφέρει η ημερομηνία του Πάσχα Ορθοδόξων από αυτή των δυτικών και πως εξηγείτε κάθε διαφορά

Το Πάσχα των Ορθοδόξων μπορεί να εορτάζεται είτε την ίδια Κυριακή με αυτό των δυτικών, είτε την επόμενη Κυριακή, δηλαδή 7 ημέρες μετά, είτε 35 ημέρες μετά.

Το έτος 2014 η πανσέληνος του Μαρτίου ήταν στις 16 του μηνός δηλαδή πριν την εαρινή ισημερία άρα η ημερομηνία του Πάσχα καθορίζεται με την πανσέληνο του Απριλίου η οποία ήταν την Τρίτη 15 του μηνός. Οι δυτικοί εόρτασαν το Πάσχα την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο δηλαδή στις 20 Απριλίου Οι Ορθόδοξοι θεώρησαν την πανσέληνο 5 μέρες μετά την πραγματική δηλαδή το Σάββατο 19 Απριλίου και εόρτασαν το Πάσχα την πρώτη Κυριακή μετά τις 19 του μηνός δηλαδή στις 20 Απριλίου την ίδια μέρα με τους δυτικούς. 

Το έτος 2015 η πανσέληνος του Μαρτίου ήταν στις 5 του μηνός δηλαδή πριν την εαρινή ισημερία άρα η ημερομηνία του Πάσχα καθορίζεται με την πανσέληνο του Απριλίου η οποία ήταν το Σάββατο 4 του μηνός. Οι δυτικοί εόρτασαν το Πάσχα την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο δηλαδή στις 5 Απριλίου Οι Ορθόδοξοι θεώρησαν την πανσέληνο 5 μέρες μετά την πραγματική δηλαδή την Τετάρτη 8 Απριλίου και εόρτασαν το Πάσχα την πρώτη Κυριακή μετά τις 8 του μηνός δηλαδή στις 12 Απριλίου, 7 ημέρες μετά τους δυτικούς.

Φέτος το 2016 η πανσέληνος του Μαρτίου είναι την Πέμπτη 24 του μηνός δηλαδή μετά την εαρινή ισημερία Οι δυτικοί θα εορτάσουν το Πάσχα την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο δηλαδή στις 27 Μαρτίου. Για τους Ορθόδοξους όμως αυτή η πανσέληνος είναι πριν τις 3 Απριλίου που θεωρούν ως ημερομηνία της εαρινής ισημερίας και καθορίζουν την ημερομηνία του Πάσχα με την επόμενη πανσέληνο του Απριλίου η οποία είναι φέτος την Παρασκευή 22 Απριλίου. Οι Ορθόδοξοι όμως υπολογίζουν την πανσέληνο 5 μέρες μετά την πραγματική δηλαδή την Τρίτη 26 Απριλίου και έτσι θα εορτάσουν το Πάσχα την πρώτη Κυριακή μετά τις 26 του μηνός δηλαδή την 1 Μαΐου, 35 ημέρες μετά τους δυτικούς. 

Παρατηρήστε τις ημερομηνίες που είχαμε ή θα έχουμε πανσέληνο Μάρτιο και Απρίλιο μεταξύ των ετών 2010 έως 2030 και τις ημερομηνίες που εόρτασαν ή θα εορτάσουν το Πάσχα δυτικοί και ορθόδοξοι για να διαπιστώσετε πως εφαρμόζονται τα παραπάνω.

Έτος	Πανσέληνος Μαρτίου	Πανσέληνος Απριλίου	Πάσχα Δυτικών	Πάσχα Ορθοδόξων
2010	Τρίτη 30 Μαρτίου	Τετάρτη 28 Απριλίου	4 Απριλίου	4 Απριλίου
2011	19 Μαρτίου	Δευτέρα 18 Απριλίου	24 Απριλίου	24 Απριλίου
2012	8 Μαρτίου	Παρασκευή 6 Απριλίου	8 Απριλίου	15 Απριλίου
2013	Τετάρτη 27 Μαρτίου	Πέμπτη 25 Απριλίου	31 Μαρτίου	5 Μαΐου
2014	16 Μαρτίου	Τρίτη 15 Απριλίου	20 Απριλίου	20 Απριλίου
2015	5 Μαρτίου	Σάββατο 4 Απριλίου	5 Απριλίου	12 Απριλίου
2016	Πέμπτη 24 Μαρτίου	Παρασκευή 22 Απριλίου	27 Μαρτίου	1 Μαΐου
2017	13 Μαρτίου	Τρίτη 11 Απριλίου	16 Απριλίου	16 Απριλίου
2018	Σάββατο 31 Μαρτίου	Δευτέρα 30 Απριλίου	1 Απριλίου	8 Απριλίου
2019	20 Μαρτίου	Παρασκευή 19 Απριλίου	21 Απριλίου	28 Απριλίου
2020	9 Μαρτίου	Τετάρτη 8 Απριλίου	12 Απριλίου	19 Απριλίου
2021	Κυριακή 28 Μαρτίου	Τρίτη 27 Απριλίου	4 Απριλίου	2 Μαΐου
2022	18 Μαρτίου	Σάββατο 16 Απριλίου	17 Απριλίου	24 Απριλίου
2023	7 Μαρτίου	Τετάρτη 5 Απριλίου	9 Απριλίου	16 Απριλίου
2024	Δευτέρα 25 Μαρτίου	Τετάρτη 24 Απριλίου	31 Μαρτίου	5 Μαΐου
2025	15 Μαρτίου	Κυριακή 13 Απριλίου	20 Απριλίου	20 Απριλίου
2026	3 Μαρτίου	Πέμπτη 2 Απριλίου	5 Απριλίου	12 Απριλίου
2027	Δευτέρα 22 Μαρτίου	Τετάρτη 21 Απριλίου	28 Μαρτίου	2 Μαΐου
2028	11 Μαρτίου	Κυριακή 9 Απριλίου	16 Απριλίου	16 Απριλίου
2029	Παρασκευή 30 Μαρτίου	Σάββατο 28 Απριλίου	1 Απριλίου	8 Απριλίου
2030	19 Μαρτίου	Πέμπτη 18 Απριλίου	21 Απριλίου	28 Απριλίου

γράφει ο Βασίλης Αγγελόπουλος