27 Φεβρουαρίου 1943

Aγάπη

 

Περδικόστηθη Tσιγγάνα,
ω μαγεύτρα, που μιλείς
τα μεσάνυχτα προς τ’ άστρα
γλώσσα προσταγής.
Σφίξε γύρω μου τη ζωνη
των αντρίκειων σου χεριών,
είμαι ο μάγος της αγάπης,
μάγισσα των αστεριών.

Mάθε με πώς να κατέχω
τα γραφτά θνητών κι εθνών,
πώς τ’ απόκρυφα των κύκλων
και των ουρανών.
Πώς να φέρνω αναστημένους
σε καθρέφτες μαγικούς,
τις πεντάμορφες του κόσμου
κι όλους τους καιρούς.
Πώς με βούλλα Σολομώντεια
να σφραγίζω και να κλειώ
τα μεγάλα τα τελώνια
σε γυαλί στενό.
Και στη θάλασσα να ρίχνω
το γυαλί, και να γυρνά
μέσ’ στην άβυσσο το ό,τι είναι
με την άβυσσο γενιά.
Γιατί κάτι ξέρω, κάτι
να σου δώσω έχω κι εγώ,
άδεια στέκεται μια στάμνα
στο βαθύ, μπροστά, νερό,
Και θα στη γιομίσω, ξέρω,
την πανώρια μουσική,
θα τη ζήσης, θεία, μαζί μου,
στο δικό μου το βιολί.

Παλαμάς Kωστής , “Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου”, Λόγος Γ΄

Ο Κωστής Παλαμάς πέθανε στις 27 Φεβρουαρίου του 1943 και η κηδεία του την επομένη στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών εξελίχθηκε σε αντικατοχικό συλλαλητήριο.

Η συνεισφορά του Κωστή Παλαμά στα ελληνικά γράμματα υπήρξε τεράστια. Ανανέωσε σημαντικά την ποιητική μορφή, αξιοποιώντας στο έπακρο τις δυνατότητες της λογοτεχνικής μας παράδοσης, από τον Όμηρο και τον Ρωμανό τον Μελωδό, ως τον Κάλβο, τον οποίο καθιέρωσε, και το δημοτικό μας τραγούδι. Παράλληλα, έκανε ένα τεράστιο λογοτεχνικό άνοιγμα προς τις λογοτεχνίες της Ευρώπης, μπολιάζοντας την ποίησή του με τα σύγχρονα ρεύματα του Παρνασσισμού, του Συμβολισμού και του Ρεαλισμού. Με αγνό πανανθρώπινο ιδεαλισμό και πηγαία λυρική πνοή, ο Παλαμάς δημιούργησε μια ολόκληρη εποχή κι έγινε δάσκαλος στις νεώτερες γενιές. Δίκαια, λοιπόν, θεωρείται, ύστερα από τον Διονύσιο Σολωμό, ο δεύτερος εθνικός μας ποιητής.